17. yüzyılda yaşamış Kürt mutasavvıf, şair ve âlim Ahmed-i Hani'ye ait türbe, Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde, İshak Paşa Sarayı'nın 500 metre doğusunda yer alıyor. Türbe, yıl boyunca hem inanç turizmi hem de kültürel ziyaretler kapsamında yoğun şekilde ziyaret ediliyor. Kürtçe: Tirbeya Ehmedê Xanî.
Ahmed-i Hani'nin Hicri 1061 (Miladi 1651) yılında doğduğu, eğitimini Ahlat, Bitlis, Botan, Mezopotamya, Şam, Halep, İran ve Mısır'da sürdürdüğü, Kâbe'yi ziyaret ettiği ve astronomi ile İslam felsefesi alanlarında çalışmalar yaptığı biliniyor. En önemli eseri Mem û Zîn'i 1695 yılında tamamladı. Yazar Emin Bozarslan, İzzettin Mustafa Resul ve Sadık Bahattin Amedi gibi kaynaklara göre doğum yeri olarak Hakkâri ile Doğubayazıt arasında farklı görüşler bulunsa da, vefatının Doğubayazıt'ta gerçekleştiği konusunda genel görüş birliği bulunuyor.
Ahmed-i Hani Türbesinin bulunduğu yer, tarihî İshak Paşa Sarayı'na komşu konumda ve Doğubayazıt ilçe merkezine yaklaşık 8 kilometre mesafede yer alıyor. Türbenin yanına sonradan bir cami de inşa edildi. Alan, özellikle yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Ahmed-i Hani, hayatı boyunca imamlık, divan kâtipliği ve medrese hocalığı gibi görevlerde bulundu. Kendisinin evlenmediği, çocuğu olmadığı, ömrünün son dönemini ilim ve eğitim faaliyetlerine ayırdığı, kurduğu Hani Medresesi'nde ders verdiği kaynaklarda yer alıyor. Vefat tarihi ise Hicri 1118 (Miladi 1706-1707) olarak kayıtlara geçmiştir.
Türbe 1990-1991 yıllarında Doğubayazıt halkı ve belediyesi tarafından restore edilerek bugünkü haline getirildi. Türbenin çevresi ise daha sonra "Zin Bahçesi" olarak düzenlendi. Bölge halkı, Ahmed-i Hani'yi manevi önder kabul etmekte ve ziyaretlerine büyük bir bağlılıkla devam etmektedir.
Ahmed-i Hani'nin ismi günümüzde Doğubayazıt'ta pek çok işletme, eğitim kurumu ve sosyal alanda yaşatılmaya devam etmektedir. Türbesi ise hem dini ibadet hem de kültürel hatıra yeri olarak halk arasında özel bir konuma sahiptir.
