ABONE OLMitoz Mayoz Nedir Mitoz Nedir Mayoz Nedir
Mitoz
Mitozun suresi 30 dakika ile 3 saat arasında değişir. Bu sure hücrenin
büyüklüğüne ve ortamın sıcaklığına bağlıdır. Sıcaklık yükseldikçe mitozun hızı da artar.
PROFAZ
Inter fazda kendini eslemiş olan kromozomlar sentromerlerinden birbirine bağlı
dağınık ve uzun 2 kromatit halindedir.
Profazin başlangıcında kromozomlar helezonlaşmaya baslar, kısalıp kalınlaşır. Benzerini meydana
getirmiş olan sentriyoller ayrı kutuplara doğru itilir, aralarında ig iplikleri ve sentriyollerden
hücre çeperine doğru aster iplikleri oluşur.
Nukleolus kaybolur.Nukleus zari tamamen erir.Helezonlasarak kısalıp kalınlaşan kromozomlar
hücrenin merkezine toplanır.Profaz 3060 dakika sürer
METAFAZ
Kromozomlar ig ipliklerine dik olan metafaz düzlemine toplanırlar.Kromozomlar sentromerlerinden
büküldüklerinden V ve L seklini alır.Kucuk kromozomlar ortada, büyük olanlar cevrede bulunur.
Iki es kromatitten oluşan her kromozomun sentromeri tamamen birbirinden ayrilir.Karşı kutuplara ait ig iplikleri kromozomlara dogru ilerleyerek, bir kromozomun es kromatitlerini
ayrı kutuplara çekecek şekilde sentromerlerine bağlanır.Metafaz 26 dakika sürer.
ANAFAZ
Ig ipliklerinin kisalmasi sonucu es kromatitler bir sıçrama hareketiyle birbirlerinden
uzaklaşmaya baslar. Bu kasılma kromatitler kutuplara çekilinceye kadar sürer, ancak kutuplara
yaklaştıkça hız azalır.
Es kromatitler birbirinden ayrıldıktan sonra kardes kromozomlar olarak
adlandırılır.
Yeni hücrelerin kromozomlarini oluşturan bu kromatitler kutuplara giderken sentromerleri onde kollari arkada olmank
üzere düz bir cizfi üzerinde çekilir.Kardes kromozomlar kutuplara ulastigi anda bu faz biter.Anafaz 315 dakika surer.
TELOFAZ
Profazin tamamen aksi yönde olaylar gelişir.Ayri kutuplara cekilmis olan kardeş kromatitler sentriyollerin
etrafında toplanır.Helezonlari cozulerek interfazdaki ince, uzun ve dağınık iplikler haline
dönerler.Stoplazma tarafından kromozomlarin etrafinda nucleus zari meydana getirilir.Nukleus yeniden olusur.
MAYOZ
I. PROFAZ
Mitozun profazina gore daha uzun ve karışıktır.5 evreye ayrılır.
LEPTOTEN
Hücrenin nukleusunda homolog kromozomlar ayrı ve dağınıktırlar. Bu fazda her kromozomun kromonemalari ve bunlar uzerinde kromomer dizileri belirmeye baslar. Sentriyoller kutuplara
doğru hareket eder. Ig ve ester iplikleri olusur. Nucleolus kuculmeye baslar. Kromozomlarin srbest
uçları bu fazın sonunda. Nucleus zarının ayni noktasına doğru yöneldiğinden buna leptotenin buket evresi denir.
ZIGOTEN
Bu evrede ana ve babadan gelen kromozomlar birbirine yaklasirlar. Birbirine yaklasan homolog kromozomlar, yan yana gelerek bir cift yaparlar. Nucleolus
küçülmeye devam eder.
PAKITEN
Bu evrenin basinda homolog kromozomların es yapması tamamlandığından, kromozom
sayısı yarıya inmiş gibi görülür. Aslında her kromozom, ikisi anneden ikisi babadan gelen 4 kromatitten
oluşmuştur. 4 kromatitten oluşan kromozoma Tevrat denir. Kromozomların kromoatitleri tam olarak
ayrılmadığından bir tetratta iki sentromer bulunur.
Kromozomlarin boyları kısalır ve kalınlaşır. Pekiten ile bundan sonraki evre olan diploten
arasında Tevratlarda genetic material alis verisi olur. Bu alis veris ana ve babadan gelen homolog kromatitler
arasında olur.
İki homolog kromatitin birbirine yapıştığı bölgelere kiyazma denir. Kiyazma
bölgelerinde her iki kromatitte de enine kopmalar olur. Kopan parçalar değiş
tokuş edilir ve bunlar yeni yerlerine eklenirler. Bağlandıkları yerden kopan homolog kromozom
parçalarının yer değiştirmesine crossingover adi verilir.
DIPLOTEN
Bu fazda kıyama bölgeleri dışında, kromozom parçaları birbirinden uzaklaşmaya baslar.
DIAKINEZ
Bu evrede sentriyoller kutuplara yerleşir. Bunlar arasında ig iplikleri oluşur. Nucleus zari
parçalanır, nucleolus tamamen kaybolur, kromozomlar ekvatorial toplanır.
I. METAFAZ
Kromozomlar iğ ipliklerine dik olan metafaz düzlemi üzerinde yerleşirler.
Her tetratin iki sentromeri vardır. Bu sentromerlerden her biri ayrı kutuplara gidecek sekilde ig ipliklerine
bağlanır.
I. ANAFAZ
Ayrı kutupların ig ipliklerine bağlanmış olan bir tetratin iki sentromeri ig ipliklerinin
kasılması suretiyle birbirlerinden ayrilirlar. Tetratin ayrılması ile sentromerlerinden birbirine
bağlı olan es kromatitlerden oluşan bir kromozom sentromerleri önde, kolları arkada olacak
şekilde kutuplara doğru giderler. Ana ve babadan gelen diyetler anafazda rasgele
ayrılırlar. Bu fazda kromozom sayisi ana hücredekinin yarisina indiği gibi crossingover
sırasında parça alis verisinden dolayı yapı bakımından ana ve babadan gelen kromozomlardan
farklıdır.
I. TELOFAZ
Kutuplara cekilen diyatlar ya hemen 2. mayoz bolunmesi geçirir veya kısa bir interfazdan sonra ikinci
bölünme baslar.
Birinci halde yani hemen 2. bölünme başlayacaksa bu durumda diyetlerin
helezonları acilmaz, nucleus zari oluşmaz. Derhal stoplazma bölünerek 2. mayoz baslar.2. mayozun profazinda
diyetlerin kromatitleri V veya X seklinde gorulur.
İkinci halde yani bir interfaz gecirecekse, bu defa diyetlerin helezonlari
açılır, kromatiler uzar, nucleus zari oluşur. Fakat nucleolus oluşmaz, hücre ikiye
bölünür. Kısa bir interfazdan sonra 2. mayozun profazi baslar. Mayozun bu ikinci
bölünmesinin bütün fazları, mitoza benzer.
II. PROFAZ
Interfazda kendini eslemiş olan kromozomlar, sentromerlerinden birebirine bağlı,
dağınık ve uzun 2 kromatit halindedir.
Profazin baslangicinda kromozomlar helezonlasmaya baslar, kisalip kalinlasir. Benzerini meydana
getirmiş olan sentriyoller ayri kutuplara doğru itilir aralarında ig iplikleri ve sentriyollerden hucre ceperine dogru aster iplikleri olusur.
Nukleolus kaybolur.Nukleus zari tamamen erir.Helezonlasarak kısalıp kalınlaşan kromozomlar hucrenin merkezine toplanir.Profaz 3060 dakika surer
II. METAFAZ
Kromozomlar ig ipliklerine dik olan metafaz düzlemine toplanırlar.Kromozomlar sentromerlerinden
büküldüklerinden V ve L seklini alir.Kucuk kromozomlar ortada, buyuk olanlar cevrede bulunur.İki es kromatitten olusan her kromozomun sentromeri tamamen birbirinden
ayrılır.Karsi kutuplara ait ig iplikleri kromozomlara dogru ilerleyerek, bir kromozomun es kromatitlerini
ayrı kutuplara çekecek şekilde sentromerlerine bağlanır.Metafaz 26 dakika surer.
II. ANAFAZ
Ig ipliklerinin kısalması sonucu es kromatitler bir sıçrama hareketiyle birbirlerinden
uzaklaşmaya baslar. Bu kasılma kromatitler kutuplara çekilinceye kadar sürer, ancak kutuplara
yaklaştıkça hız azalır.
Es kromatitler birbirinden ayrıldıktan sonra kardeş kromozomlar olarak
adlandırılır.
Yeni hücrelerin kromozomlarini oluşturan bu kromatitler kutuplara giderken sentromerleri onde
kolları arkada olmak üzere düz bir cifi üzerinde çekilir.
Kardeş kromozomlar kutuplara ulastigi anda bu faz biter.
Anafaz 315 dakika surer.
II. TELOFAZ
Profazin tamamen aksi yönde olaylar gelişir.Ayrı kutuplara çekilmiş olan kardeş
kromatikler, sentriyollerin etrafında toplanir.Helezonlari çözülerek interfazdaki ince, uzun ve daginik iplikler haline
dönerler.Stoplazma tarafından kromozomlarin etrafında nucleus zari meydana getirilir.Nukleus yeniden
oluşur.
MITOZ VE MAYOZ ARASINDAKI FARKLAR
1 Mitoz bölünmede, kromozom ve nucleus birer defa bolunur.mayozda ise kramozom bir nucleus iki defa
bölünür.
2 Mitoz sonunda 2 hücre meydana gelir. Mayoz sonunda ise 4 hücre meydana gelir.
3 Mitoz sonunda meydana gelen hücrelerin kromozom sayisi ana hücredekinin ayni (2n) oldugu halde, mayoz sonunda meydana gelen
hücrelerin kromozom sayıları yarıya (n) inmiştir.
4 Mitoz sonunda kromozomların sayısı gibi yapısında da bir değişiklik olmadığı halde, mayoz sonunda homolog kromatitler
arasında gen alış verisi olduğundan kromozomlarin yapısı kısmen değişir.
