Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Ağrı ili, ismini bölge sınırları içinde bulunan Ağrı Dağı'ndan almaktadır. Ancak bu isim değişimi zaman içinde farklı aşamalardan geçmiştir. Tarihte, "Ağrı ismi nereden gelmiştir?" sorusunun cevabı, şehrin geçmişteki adlarına dayanır. Şehir, 20. yüzyılın başlarına kadar "Karakilise" ve ardından "Karaköse" adıyla anılmıştır.
Osmanlı-Rus savaşları sırasında, Rus ordusunun desteğiyle bölgeye yerleştirilen Ermeniler, Ağrı'da kiliseler ve manastırlar inşa etti. Şu anki Bahçelievler Polis Karakolu'nun bulunduğu noktada siyah taşlardan yapılmış bir kilise yer almaktaydı. Bu yapıya atıfla şehre "Karakilise" adı verildi.
Ancak Kars, Pasinler ve Eleşkirt'te de benzer isimlerin bulunması, askeri ve idari karışıklıklara neden oluyordu. Bu sebeple, Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa'nın önerisiyle ismin değiştirilmesi gündeme geldi. Harbiye Nezareti'ne yapılan yazışmalar sonucu Kasım 1919'da şehrin adı resmen "Karaköse" olarak değiştirildi.
"Ağrı ilinin ismi nereden gelmiştir?" sorusu bu noktada ikinci aşamaya ulaşır. 1938 yılında, Türkiye'nin en yüksek dağı olan ve ilin coğrafi kimliğiyle özdeşleşen Ağrı Dağı'na atıfla, Karaköse adı "Ağrı" olarak değiştirildi.
Ağrı İsminin Kökeni
Ağrı veya eski adıyla Karakilise (Osmanlıca: قرهکلیسا), Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Ağrı ilinin merkezidir. Şehir tarihsel süreçte birçok kez isim değişikliğine uğramıştır. Bu isimler sırasıyla Karakilise, Ararat, Karaköse ve son olarak ilin sınırları içinde yer alan Ağrı Dağı'ndan esinlenerek "Ağrı" olmuştur.
Ayrıca, bazı dini kaynaklara göre Nuh'un Gemisi'nin tufan sonrası karaya oturduğu dağın da Ararat yani Ağrı Dağı olduğu kabul edilmektedir. Bu anlatı da kentin ismine anlam katan unsurlar arasında yer almaktadır.
