Tuzcu'nun Erzurum'un inanç kültüründeki yeri ve Yunus Emre

Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği'nin EBB Dil ve Edebiyat Konağı'nda düzenlediği "Cumartesi Buluşmaları" devam ediyor. Cumartesi Buluşmaları'nın bu haftaki konuğu AÜ Öğretim Üyesi Prof.Dr. Müdahir Özgül oldu.

ERZURUM (İHA) - Müdahir Özgül Hoca Tuzcu Mahallesi'nin Erzurum coğrafyasında, inanç kültüründeki yerinden bahsederek burada Yunus Emre ve Tapduk Emre kabirlerinin olmasının muhtemel sebepleri üzerine değerlendirmelerde bulunarak şöyle dedi: "Tuzcu (Dutçu) Mahallesi Hicaz, Kudüs, Şam, Halep, Urfa, Diyarbekir taraflarından gelen ticaret ve Hac yolunun Harput üzerinden Erzurum'a bağlandığı tarihi Harputkapı'nın hemen bitişiğindeki bir kervan mahalidir, köyüdür. Burası Tuzcu adını bu ticaret ve seyahat kervanlarının dinlenme merkezi olmasından dolayı alır. Köy etrafı zengin gözelerle çevrili, Erzurum ovasına hakim bir tepeyle Eğerli dağ arasında koltuk gibi bir coğrafi zemine kuruludur. Tarihi Tuzcu, Pasin Ovası'ndan başlayıp Palandöken'in kuzey yamaçları boyunca devam eden Alperenlerin, "Baba"ların en yoğun yaşandığı sırlı bir yerdir. Dolayısıyla burada Yunus Emre, Tapduk Emre, Pir Ali Baba gibi nice Allah dostunun kabrinin olması boş bir tesadüf değildir. Tuzcu Kabristanı derviş yatağıdır. Türkiye'de Yunus Emre, Derviş Yunus, Aşık Yunus adıyla birçok şehirde Yunus'un makamı veya kabri vardır. Ancak hem köyümüzde ve Erzurum'daki dil ve ağız özelliklerinin Yunus'un şiirlerindeki kelimelerle örtüşmesi, hem Erzurum'da binlerce yıldır halk arasında devam eden gazel, hikmetli söz ve ilahi söyleme geleneği, zikir meclisleri göstermektedir ki bu şehir bir mutasavvıflar şehri olmakla beraber bu şehrin caddesinde, sokağında, çarşısında ve hemen her insanında dinî-tasavvufi şiirin insanın ruh inşasında ve terbiyesinde mühim yer tuttuğu açıktır. Erzurum küçük Türkistan'dır ve şehrin manevi iklimine tesir eden birçok hakikat Tuzcu'da sırlanmıştır."

Programda Müdahir Özgül Hoca ezberinden Yunus Emre şiirleri okuyarak şiirlerdeki dil özelliklerinin Erzurum ağzındaki kelimelerle yakınlığına dikkat çekti. Program sonunda Gazelhan İsmail Tataroğlu bir inanç kültürü olarak Erzurum gazel söyleme geleneğindeki Yunus şiirlerinden örnekler okudu.