Parkinson hastalığı rehberi

Parkinson hastalığı el, ayak ve başta titreme; hareketlerde yavaşlama gibi belirtilerle seyreden ve yavaş gelişen bir hastalıktır. Belirtileri yaşlılıkla birlikte ortaya çıkan bazı şikâyetlere benzediği ve hastalığın kendisi pek bilinmediği için çoğunlukla doktora geç başvurulmaktadır.
Teşhis koymayı sağlayacak özel bir kan tetkiki ya da görüntüleme yöntemi yoktur. Özellikle hastanın ve birlikte yaşadığı insanların vereceği bilgi ve nöroloji uzmanı bir hekim tarafından yapılan muayene ile teşhis konabilir. Genellikle 50 yaş üzerinde görülür. Hastaların % 5-10’unda ise başlangıç yaşı 20-40 yaşları arasındadır.
Parkinson hastalığının nedeni
Parkinson hastalığında esas olan, beyinde dopamin adı verilen kimyasal bir maddenin salgılandığı bölgedeki hücrelerin hasara uğramasıdır. Dopamin, bilgilerin hücreler arasında iletimini sağlayarak vücut hareket ve dengesinin düzgün olmasını sağlar. Yetersiz dopamin varlığında hastalık belirtileri ortaya çıkar. Bu yetersizliğin nedeni, bugün için kesin olarak anlaşılamamıştır. Damar sertliği veya beyin kan dolaşımının azalmasıyla ilişkili olmadığı da bilinmektedir.
Hastalığın seyri çok yavaştır. Genellikle hasta, yakınmalarının kesin başlangıç tarihini söyleyemez. Ayrıca her hastada belirtiler, belirtilerin şiddeti farklı seyreder. Bulgular başlangıçta tek uzuvda ve tek vücut yarısında görülürken zaman içerisinde yayılım gösterir.
Parkinson hastalığının belirtileri
En sık karşılaşılan belirti; elde bozuk para sayma, ayakta pedala basma hareketini andıran, dinlenme sırasında görülen ve istemli hareket sırasında ortadan kalkan, stres ile artabilen titremedir. Muayene sırasında vücut sertliği saptanabilir. Hareketlerde yavaşlama olabilir. Öne doğru eğik durma eğilimi, monoton veya hızlı konuşma gibi konuşma bozuklukları, ifadede donukluk (maske yüz) görülebilir.
Küçük adımlarla, giderek ayak sürüyerek yürüme, yürürken kolları sallamama, aniden yere yapışmış gibi kalma yani “kilitlenme”, bazen yürürken fazla öne eğilme ve adımların giderek hızlanmasıyla öne düşme veya istediği zaman duramama, yutma güçlüğü, harflerin küçülmesi, yazının okunaksızlaşması, ağrı, kas spazmları, tansiyon düşmesi, salya sızması, kabızlık, idrar yapmada güçlük, cinsel fonksiyon bozuklukları, ciltte yağlanmanın artması, aşırı terleme, gözlerde kızarıklık, ruhsal çöküntü, bunama diğer belirtiler arasındadır.
Parkinson hastalığının tedavisi
Parkinson hastalarının beyinlerindeki değişikliklerin anlaşılmasıyla ilaç tedavisine başlanabilmiştir. Dopamin hücrelerinin hasarını onaracak kesin bir tedavi henüz yoksa da; ilaçlar, egzersiz ve fizik tedavi ile hastanın günlük yaşamını kolaylaştırmak, aktif ve üretken bir şekilde yaşamını sürdürmesini sağlamak hedeflenir.
Yeni ilaçlarla tedaviye bağlı yan etkilerin azaltılması mümkün olduğundan, tedavi sırasında yan etkiler ortaya çıktığında hekime başvurulması önemlidir. Erken başlanan tedavi ve düzenli kontrollerle hastalığın etkilerini azaltmak ve belli bir yaşam kalitesini korumak mümkün olabilecektir.