Limon

Limon Nedir?
Limon, ılıman iklime sahip bütün memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilen yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan küçük ağaçların meyvesidir. En çok bilinen Narenciye türlerinden biridir.

Limon Ağacı
Limon ( Citrus x limon ); yıl boyunca büyümeyi sürdüren, kışın yapraklarını dökmeyen küçük bir ağaç türüdür.

Limonun anavatanı kesin olarak bilinmemektedir. Ilıman iklime sahip bütün memleketlerde kültür şekilleri yetiştirilen yaprak dökmeyen, uçucu yağ taşıyan bu küçük ağaçların meyveleri ülkemizde çok sevilir. Ege ve Akdeniz gibi bölgelerde neredeyse her evin bahçesinde bir limon ağacı bulunur.Meyve öncelikle suyu için kullanılır,eti ve kabuğu Aşçılık ve fırında pişirmede kullanılır. Limon suyu yaklaşık % 5 asittir.ekşi mayhoş bir tat verir. pH değeri 2 ila 3 arasındadır.Bu limon suyunu ucuz yapar. Kolaylıkla elde edilebilen asit bilimsel eğitim deneylerinde kullanılır.

Sedefotugiller ( Turunçgiller ) familyasındandır. 3-6 m. boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen bir ağaçtır. Gövde ve dallarının kabuğu koyu gridir. Almaşık dizili, elips biçimli iri yaprakları açık yeşil renkli, derimsi dokulu ve sivri uçludur. Bazı limon ağacı türlerinde, yaprak koltuklarında sivri dikenler bulunur, ilkbahar aylarında açan hoş kokulu, dışı pembemsi ve içi beyaz renkli çiçekleri ya tek tek ya da birkaçı bir arada bulunur. “Yediveren”limon türleri ise neredeyse bütün yıl çiçek açar ve meyve vermeye devam eder.

Genelde sonbaharda olgunlaşan limon meyvesi yumurta biçimli, bir ucu sivri çıkıntılı, içi 8-10 bölümlü,çok ekşi ve bol sulu olur. Olgun limon meyvesinin açık sarı renkli dış kabuğunun üzerinde uçucu yağ ve esanslar içeren benekler bulunur. Meyvenin kabuğunun içi ise, beyaz renkli ve sünger dokuludur.

Meyvenin içinde yer alan beyaz tohumlan (çekirdekleri) küçük, oval biçimli ve bir uçları sivri olur. Bol güneşli, rüzgardan korunmalı yerleri; hafif, suyu iyi akıntılı ve verimli toprakları seven limon ağacı, tohumlarıyla çoğaltılır. Doğal bir C vitamini kaynağı olan limon meyvesinin suyunda ayrıca organik nitelikli sitrik asit,pektin ve şekerler bulunur. Limon meyvesinin suyu ya da dilimleri kimi yemeklere, çorba ve salatalara katılır.

Sevilen bir içit olan limonata yapımında kullanılır. Bazı sebze yemekleri ve reçellerin yapımında, bunların kararmaması için eklenir. Uçucu yağ ve esans içeren limonun kabuğu sıkılarak ve damıtılarak elde edilen limon esansından kozmetikte ve kimi içkilerin yapımında yararlanılır. Limon ile ilgili kullanılan benzetmeler çoktur. Limon gibi, çok sarı çok sarı olmak anlamındadır.

Deyim olarak da kullanılan örnekleri vardır. Bir kimseyi limon gibi sıkmak, bir kimseden olabildiği kadar yararlanmak, posasını çıkaracak ölçüde onu söndürecek anlamındadır. Renk benzetmelerinde de limon kullanılır. Limon küfü, limon sarısı, açık sarı renk ya da bu renkte olan anlamındadır. Kaliteli limon ağırlığında hoş kokusunda, soluk sarı renginden, lekesiz kabuğundan belli olur. Limondan esansından dolayı kozmetikte ve çeşitlili körlerin ve içkilerin hazırlanmasında yararlanılır.

Şeker katılan limon suyu yorgunluk giderici, gribal enfeksiyonlarda dayanıklılık verici (C vitamini fazla miktarda bulunduğundan) olarak içilir.

Orijinal Adı Citrus limonum. Anayurdu Hindistan ve Uzakdoğu ülkeleri olan limon, İ.S. 1000-1200 yıllarında İspanya ile Sicilya’ya getirilmiş, daha sonra Haçlı Seferleriyle Avrupa ve Ortadoğu’ya yayılmıştır.Günümüzde dünyanın tüm astropikal iklim bölgelerinde ve ülkemizde de Ege ile özellikle Akdeniz bölgelerinde yetiştirilmektedir.

Limonun faydaları - Yararları

  • Limon vücuda güç verir.
  • İştah açıcıdır.
  • Sindirimi kolaylaştırır ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir.
  • İdrar söktürücüdür.
  • Damar sertliğini ve tıkanıklığını önler.
  • Kanı temizler ve kan dolaşımını kolaylaştırır.
  • Soğuk algınlığı, nezle, grip ve öksürük şikâyetlerini azaltır.
  • Mikrop öldürücüdür. Besin zehirlenmelerinde ve böcek ısırıklarında yararlıdır.
  • Rahatlatıcı etkisi ile vücuttaki ağrıları hafifletir, ateşi ve tansiyonu düşürür.
  • Mide bulantısını ve baş dönmesini giderir.
  • Kansızlığa karşı etkilidir.
  • Diş ve dişetlerini kuvvetlendirir ve dişleri beyazlatır.
  • Sivilceleri ve nasırı azaltır.

Limonun tanımı
Limon ağacı 10 metreye ( 33 ayak ) kadar büyüyebilir, fakat genellikle daha küçüktür. Dalları dikenlidir,ve çiçek demeti formu açıktır.Yaprakları yeşil,parlak ve ovaldir.Meyve çiçeklerin altında büyür.sağlıklı bir limon ağacında çiçekler ve meyveler aynı zamanda bulunur. Limon meyvesi ovaldir.Olgunlaştığı zaman parlak sarı bir burna sahiptir.Küçük tohumlar genellikle "floopies" olarak bilinir ve meyvenin içinde bulunur.

Yemek içinde hazırlanışı
Limon ve misket limonu halihazırda limonata olarak sunulur, veya içeceklerde garnitür olarak,buzlu çay veya alkolsüz içeceklerde bir dilim şeklinde bardağın içinde veya kenarında kullanılır. Limon suya tat vermesi içinde kullanılır. Oda sıcaklığında uzun süre tutulursa kolayca çürümeye yüz tutar. Limon suyu balık yemeği üzerine sembolik olarak sıkılır. İlave olarak limon suyu salamuraya yatırılmış et pişirilmeden önce bir parça kullanılır. Bazı insanlar limonu bir meyve gibi yemeyi sever. Fakat daha sonra sitrik asit ve şekeri dişlerden temizlemek için su kullanmak gereklidir. Limon kendisi veya misket limonu ile birlikte reçel yapımında kullanılır.

Kimya
Limon ve diğer turunçgiller farklı tutarlarda kimyasal içerirler. Bunların sağlığa faydalı olduğu düşünülür. Terpene ( hidrokarbon ) olarak adlandırılan D-limone içerirler. Bunlar limonun koku ve tadını verirler. Limonlar önemli miktarda sitrik asit içerirler. Bu nedenle düşük değerde pH ve ekşi tada sahiptirler. Ayrıca onlar C Vitamini( asorbik asit ) içerirler. Bunlar insan sağlığı için gereklidirler. 100 miliLitre limon suyu yaklaşık olarak 50 miligram C Vitamini ( tavsiye edilen günlük değerin % 55'i) ve 5 gram sitrik asit içerirler. Limonlar yağ ve esans özünü çıkartmak için işleme tabi tutulabilirler.

Limonun Sağlığa yararları
Bazı kaynaklar limonun flavoroid bilişimlerini içerdiğini ifade ederler. Bunlar antioksidan ve anti - kanser donanımlarına sahiptir. Bunlar kanser hücrelerinin büyümelerini önler. Limonda bulunan Limoninler ayrıca anti- kansorejen olabilirler. Yüksek miktarda C Vitamini içermesinden dolayı limon Alternatif tıp da tüyo olarak verilebilir. Tonik olarak Gastrointestional tract sindirim sistemi ilacı, Bağışıklık sistemi ve deri için. Ayurveda uygulamalarında bir inanış vardır,bir fincan sıcak limon suyu ciğerleri temizler. Japonların Aromaterapi ( alternatif tıbbın bir çeşidi ) deki çalışmalarında essential oil in buhar şeklinin farelerde stresi azalttığı görüldü.

Limonun alternatifleri
Pek çok diğer bitki limonların ayni tadına sahiptir.Yakın zamanlarda Avustralya 'da Lemon Myrtle limonu popüler bir alternatif haline getirdi. Sıkılan ve kurutulan yaprakları yenilebilen karakteristik yağı bir güce sahip olup ve tadı limon tadındadır. Fakat sitrik asit içermez.Lemon myrtle yiyecekler içinde popülerdir, limon suyunu pıhtılaştırır, peynir tatlısı , Dondurma gibi.

limon