Ağrı’nın Gırar Olarak Bilinen Ayran Aşı Çorbası Nasıl Yapılır?

Ağrı yöresine özgü geleneksel lezzetlerden biri olan ayran aşı çorbası, bölge halkı arasında gırar adıyla da bilinmektedir. Bu yöresel çorba, özellikle yaz aylarında serinletici etkisi nedeniyle tercih edilirken, kışın ise sıcak olarak tüketilmektedir. Ayran aşı, yarpuz bitkisiyle zenginleştirilmiş, besleyici ve doğal içerikleriyle dikkat çeken bir yemek türüdür.

Ağrı ayran aşı (gırar) çorbası, temel olarak yoğurt veya ayran, aşurelik buğday, haşlanmış nohut, un, yumurta, su ve tuz ile hazırlanır. Tat verici olarak kullanılan yarpuz kürtçe de pung (veya nane), bu yemeğin ayırt edici aromatik bileşenidir. Yarpuz, ballıbabagiller familyasına ait, güzel kokulu bir bitkidir ve çorbanın üzerine doğranarak eklenir.

Yemeğin hazırlanışı, un, yumurta ve yoğurdun suyla çırpılmasıyla başlar. Karışıma önceden ıslatılmış buğday ve haşlanmış nohut eklenir. Karışım kaynayana kadar karıştırılır, ardından tuz ilave edilir. Buğdaylar yumuşadığında tencere ocaktan alınır. Üzerine doğranmış yarpuz veya nane serpilerek, sıcak ya da soğuk şekilde servis edilir.

Ayran aşı çorbasının yörelere göre farklılık gösterdiği bilinmektedir. Örneğin, Bingöl yöresinde bu tarife haşlanmış kenger kökü eklenirken, Iğdır versiyonunda bulgur, ebegümeci, evelik, pancar yaprağı ve sarımsak gibi yeşilliklerle zenginleştirilir. Batman usulünde ise buğday iyice piştikten sonra ayran eklenir, bir süre daha kaynatılıp soğutulur ve servis öncesi üzerine pekmez veya tuz dökülerek tüketilir.

Ağrı ayran aşı çorbası, hem yaz hem de kış aylarında tüketilebilmesi, doğal ve doyurucu yapısıyla bölge halkının günlük öğünlerinde sıkça yer bulmaktadır. Gırar adıyla bilinen bu geleneksel yemek, Ağrı'nın mutfak kültürünün önemli simgelerinden biridir.