Ağrı'nın Tutak ilçesine bağlı Dayapınarı (Noktulu) Köyü yakınlarında kayalara oyularak yapılan Karagöz Kilisesi, yeraltı mimarisi ve tarihi kullanımıyla dikkat çekiyor. Urartular döneminde mezar olarak kullanıldığı düşünülen yapı, Hristiyanlıkla birlikte kilise işlevi kazanmıştır.
Karagöz Kilisesi, Ağrı ili Tutak ilçesinin 26 kilometre batısında, Dayapınarı (Noktulu) Köyü sınırlarında yer alan tarihi bir yeraltı yapısıdır. Atabindi Köyü'ne de yakın mesafedeki bu yapı, yüksek bir dağın zirvesinde yer almakta ve dışarıdan kayalara oyulmuş merdivenler aracılığıyla erişilebilmektedir.
Kilisenin mimari yapısı, kayaların aşağı doğru oyulmasıyla oluşturulmuş bir hol ve üç ayrı odadan meydana gelir. Geniş ana alan, yan odalar, nişler, raflar ve pencere açıklıkları gibi detaylar içeren yapı, geçmişte farklı amaçlarla kullanılmış izlenimi vermektedir. Kilisenin duvarlarında bulunan oyma izleri ve mekânın genel düzeni, dönemin taş işçiliğini yansıtır niteliktedir.
Yapının ilk kullanım amacının mezar olduğu düşünülmektedir. Bu yönüyle Karagöz Kilisesi, Urartular dönemine tarihlenmekte ve erken dönem kaya mezarları geleneğini yansıtmaktadır. Ancak Hristiyanlığın bölgede yayılmasıyla birlikte yapının bir yeraltı kilisesine dönüştüğü tahmin edilmektedir. Mimari detaylarında Bizans Dönemi'ne ait bazı izler de görülmektedir.
Tarihi hakkında kesin bilgi bulunmayan Karagöz Kilisesi, mimari tarzı, konumu ve çok katmanlı kültürel geçmişiyle arkeolojik açıdan önemli bir yapı niteliğindedir. Günümüzde herhangi bir restorasyon ya da koruma altına alınmış hali bulunmamakla birlikte, bölgeyi ziyaret edenler için doğal ve tarihi bir keşif noktası olma özelliği taşımaktadır.
Ulaşım Bilgisi:
Karagöz Kilisesi'ne ulaşım, Dayapınarı Köyü'ne giden dolmuşlar ya da özel araçlarla sağlanmaktadır. Kilisenin bulunduğu alanın dağlık ve kayalık yapısı nedeniyle ulaşım son aşamada yaya olarak yapılmakta, ziyaretçiler dik kayalara oyulmuş taş merdivenleri kullanarak içeri girebilmektedir.
