Ağrı'nın Su Kaynakları Hakkında Merak Edilen Sorular! (Ağrı)

Ağrı'nın yüzeysel ve yeraltı su kaynakları, Murat Nehri ve kolları başta olmak üzere göller, barajlar ve artezyen kuyuları ile zengin bir hidrolojik yapıya sahiptir. Yeraltı suları sulama ve içme amaçlı kullanılmakta; bölgesel akiferler tarım ve hayvancılık için önemli bir kaynak oluşturmaktadır.

Ağrı ili, Doğu Anadolu Bölgesi'nde sahip olduğu yüzeysel akarsular, doğal göller, göletler, barajlar ve yeraltı su potansiyeli ile önemli bir su rezerv alanı konumundadır. Su kaynakları içme, sulama ve kullanma amaçlı olarak değerlendirilmekte, özellikle yeraltı suları ovacık alanlarda yoğun biçimde kullanılmaktadır.

Ağrı'nın en büyük akarsuyu olan Murat Nehri, Tendürek Dağı eteklerinden doğarak Hamur Vadisi'nde Şeryan ve Tatlısu ile birleşir. Muş ve Bingöl sınırlarında Fırat Nehri'ne katılır. Murat Nehri'nin yanı sıra Şeryan Deresi, Karasu, Taşlıçay, Gölçay, Eleşkirt Deresi ve Kopuz Dere gibi çok sayıda dere ve çay da ilin su rejiminde rol oynamaktadır.

Başlıca Akarsular:

• Murat Nehri
• Karasu
• Gölçay
• Eleşkirt Deresi
• Mandalık Çayı
• Cuma Çayı
• Sarısu (Aras Nehri kolu)

Balık Gölü

Taşlıçay ve Doğubayazıt ilçeleri arasında yer alan 48 km²'lik Balık Gölü, Ağrı'nın en büyük doğal gölüdür. Göldeki kırmızı benekli alabalık popülasyonu biyolojik çeşitlilik açısından önem taşır.

Başlıca Gölet ve Barajlar:

• Balık Göle
• Patnos Barajı
• Yazıcı Barajı

Yeraltı Suları

Ağrı Merkez, Eleşkirt, Tutak ve Doğubayazıt ovalarında yeraltı suları yaygın olarak kullanılmaktadır. Ovadaki Kuvaterner ve Pliyosen dönemine ait alüvyonal çökeller, yeraltı suyu taşıyan başlıca akiferleri oluşturur.

Sığ Kuyular:

• Derinlik: 10-12 m
• Kullanım: İçme, kullanma ve hayvan sulama

Sondaj Kuyuları:

• Derinlik: 10-324 m
• Debi: 0,5 - 65 lt/sn
• Artezyen niteliği taşıyan köyler: Çürük, Keçgüden, Bağrıpek, Danatepe, Köle, Yurtpınar

Yeraltı Suyu Akım Yönü ve Özellikleri

Yeraltı suyu akışı batıdan doğuya ve kuzeyden güneye doğrudur. En yüksek su tablası kotu Eleşkirt batısında 1810 m iken, Karaköse - Yolugüzel arasında 1630 m'ye kadar düşmektedir. Ortalama hidrolik eğim 1/200'dür.

Kirlilik Kaynakları:

• Evsel kaynaklar: Kanalizasyon deşarjı doğrudan Murat Nehri'ne yapılmakta
• Tarımsal kaynaklar: Gübre ve pestisit kullanımı
• Vahşi depolama: İlçelerde kontrolsüz atık bertarafı mevcut

Ağrı'nın su kaynakları, tarım, içme ve kullanım suyu açısından bölgeye önemli bir potansiyel sunmaktadır. Ancak yüzeysel ve yeraltı sularında kirlilik riski, mevcut kaynakların korunması ve sürdürülebilir yönetimi açısından dikkat edilmesi gereken bir konudur. Planlı tarım, modern sulama yöntemleri ve atıksu arıtma yatırımları ile bu potansiyel daha verimli kullanılabilir hale getirecektir.