ABONE OLAcımık, mor renkli çiçekler açan ve bahar aylarında buğday tarlalarında yetişen bir bitkidir. Belemir ve peygamber çiçeği olarak da bilinen acımık, Centaurea cyanus adıyla bilinir.
Almanca: Syrien Schuppenkopf, Fransızca: Syrienne scabieuse, İngilizce: Syrian Scabious. Familyası: Fescitarağıgiller (Dipsacaceae), Türkiye'de yetiştiği yerler: Orta ve Güney Anadolu.
Özellikleri: 100 cm kadar boyda, bir yıllık otsu bir bitki olan acımık, gövde ve dallarında tüyler bulunur ve üst kısmında dallanma görülür. Yapraklar karşılıklı, kısa saplı, oval şekilli, kenarları dişli ve üzeri tüylüdür. Çiçekler tüp şeklinde ve morumsu kırmızı renkte olup, 12-20 çiçek bir araya gelerek bir küme oluşturur. Meyve önceleri yeşil, olgunlaşınca açık veya koyu kahverengidir. Pelemir olarak da bilinir.
Türkiye'de yaklaşık 12 acımık türü bulunmaktadır. Bunlardan yalnızca bir tanesi olan "Cephalaria syriaca", hemen bütün Anadolu'ya yayılmış durumdadır. Orta ve Güney Anadolu'da yetiştirilmektedir.
Kullanım alanları: Acımık meyveleri, Türkiye'nin bazı bölgelerinde (Kayseri, Erzincan) buğdaya karıştırılır. Acımık içeren buğday ile hazırlanan unlar acımsı bir tat sergiler. Acımık yağı zor kuruyan bir yağdır ve dericilikte ve hayvanları yağlamakta kullanılır.
Acımık bitkisi, hem doğal yaşam alanlarında hem de kültür alanlarında yetişebilmektedir. Çeşitli bölgelerde, özellikle de Orta ve Güney Anadolu'da yaygın olarak bulunan bu bitki, doğal ve kültürel peyzajlar için zengin bir çeşitlilik sunmaktadır.
Ekolojik önemi: Acımık bitkisi, çevresindeki yabani hayvanlar ve böcekler için besin kaynağı ve yaşam alanı sağlar. Bu bitkinin varlığı, doğal yaşamın sürdürülmesine katkıda bulunur ve biyolojik çeşitliliği destekler.
Ornamental kullanımı: Acımık, morumsu kırmızı çiçekleri ve yeşil yapraklarıyla bahçe ve park düzenlemelerinde, doğal çiçek aranjmanlarında kullanılabilir. Ayrıca, çiçek aranjmanlarında ve buketlerde süsleme amacıyla da kullanılabilir.
Geleneksel tıpta kullanımı: Bazı yerel topluluklar, acımık bitkisinin faydalarından yararlanarak, geleneksel tıpta kullanmaktadır. Acımık bitkisi, bazı bölgelerde yara iyileştirici, ağrı kesici ve iltihap önleyici olarak kullanılır.
Sürdürülebilir tarım: Acımık, sürdürülebilir tarım uygulamalarının bir parçası olarak kullanılabilir. Bu bitki, toprağın doğal yapısını ve verimliliğini koruyarak, tarımsal alanların sürdürülebilirliğine katkıda bulunur.
Acımık bitkisi, doğal ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan ve farklı kullanım alanlarına sahip olan önemli bir bitkidir. Türkiye'nin Orta ve Güney Anadolu bölgelerinde yaygın olarak bulunan acımık, doğa ve insan yaşamı için değerli bir kaynak sunmaktadır.
