Alaca Köprü, Doğubayazıt
Alaca Köprüsü, Ağrı ilinin Doğubayazıt ilçesinde, tarihi İpekyolu güzergahında yer almaktadır. Tek gözlü taş köprü, Sazlık Çayı üzerinde, Doğubayazıt-İran kara yolunun 7. kilometresinin kuzeyinde bulunmaktadır. Alaca Köprü, Ağrı il merkezine 102 km, Doğubayazıt ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.
Köprünün yapım tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, tarihçilerin büyük bölümü 1674 yılına işaret etmektedir. Yapının, 1685 yılında yapımına başlanan İshak Paşa Sarayı'nın inşasından önce, sarayda kullanılacak siyah taşları Ağrı Dağı'ndan getirmek amacıyla inşa edildiği değerlendirilmektedir. Köprü, yaklaşık 34 metre uzunluğa, 4,5 metre genişliğe ve 5 metre yüksekliğe sahiptir.
İki renkli taş işçiliği ve taşlar üzerindeki usta işaretleri, köprünün İshak Paşa Sarayı'yla benzer dönemde inşa edildiğini göstermektedir. Bu yönüyle köprü, 17. yüzyıl sonu ile 18. yüzyıl başları arasına tarihlendirilmektedir.
Köprünün güneyinde, Osmanlı'nın son dönemlerinde yapıldığı belirlenen kare planlı bir karakol kalıntısı yer almaktadır. Bu yapının, köprünün güvenliği amacıyla inşa edildiği ve Hamidiye Alayları tarafından kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, bölgedeki halk anlatılarında Osmanlı-Rus Savaşı döneminde karakol ya da gözetleme noktası olarak kullanıldığı bilgisi yer almaktadır.
Alaca Köprüsü, tarihsel olarak Anadolu ile İran arasında önemli bir bağlantı noktası olmuştur. Orta Çağ'da İpekyolu'nun önemli kollarından biri bu bölgeden geçmekteydi. Doğubayazıt'tan başlayan bu hat, kuzeyde Iğdır ve Kars üzerinden Karadeniz'e, güneyde ise Bitlis ve Güneydoğu Anadolu'ya uzanmaktaydı.
Tarihi köprü, zamanla zarar görmüş olsa da Erzurum Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü tarafından restore edilerek eski görünümüne kavuşturulmuştur. Bugün Alaca Köprüsü, tarihi İpekyolu üzerindeki ticaret yollarına ve mimari mirasa dair önemli bir yapı olarak varlığını sürdürmektedir.
