Ağrı İl Özel İdaresi tarafından başvurusu yapılan "Ağrı Yaprak Döneri", Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 07 Aralık 2022 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenerek koruma altına alındı.
Ağrı iline özgü et yemeği olan "Ağrı Yaprak Döneri", Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işareti olarak tescil edildi.
Ağrı İl Özel İdaresi tarafından yapılan başvuru, 02 Kasım 2021 tarihinde gerçekleştirildi. Ürün, 07 Aralık 2022 tarihinde tescillenerek 1271 numarayla kayıt altına alındı. Coğrafi işaretin türü "mahreç işareti" olarak tanımlandı.
Ürün Tanımı ve Özellikleri
Ağrı Yaprak Döneri, en fazla 1 yaşındaki sığırların but kısmından elde edilen etlerin 5 mm'yi geçmeyen yaprak şeklinde kesilmesi, terbiye edilmesi ve kuyruk yağıyla birlikte şişe dizilmesi suretiyle hazırlanıyor. Pişirme işlemi, dikey döner ocağında, döner bloğunun kendi ekseni etrafında döndürülerek gerçekleştirilir. Pişirilen et, 2-3 mm kalınlıkta şeritler halinde kesilerek sunulur.
Kullanılan et sığırın but altı, nuar, tranç, bonfile ve yumurtalık kısımlarından elde edilir. Terbiye, yoğurt veya süt, ince kıyılmış kuru soğan, karabiber ve tuz karışımı ile yapılır. Etler 3 gün boyunca buzdolabında marine edilir.
Bileşim Değerleri :
- Nem (%): En az 47,6 - En fazla 54,5
- Kuru madde (%): En az 45,5 - En fazla 52,4
- Yağ (%): En az 15,1 - En fazla 16,7
- Tuz (%): En az 1,27 - En fazla 1,91
Üretim Yöntemi
Ağrı Yaprak Döneri üretiminde kullanılan etler, Ağrı ilinde yetişen ve meraya dayalı beslenen en fazla 1 yaşındaki sığırlardan temin edilir. Yaz mevsiminde taze otla, kış mevsiminde arpa, saman ve fabrika yemiyle beslenir. Silajla besleme yapılmaz.
Et, uzun döner bıçağı ile ince kesilir, yoğurt veya süt, soğan, karabiber ve tuzla terbiye edilerek 3 gün bekletilir. Kuyruk yağı, 5 mm kalınlığında kesilerek şişe dizilir. Döner bloğu, 3-4 kat et ve 1 kat kuyruk yağı şeklinde dizilir. Aynı gün pişirilir, aksi halde -40°C'de dondurulup -18°C'de 6 aya kadar saklanabilir.
Pişirme Şekli
Şişe dizilen döner bloğu dikey döner ocağına yerleştirilir ve orta hararette pişirilir. Pişirme sırasında etin yanmaması ve kurumaması sağlanır. Kesim işlemi yukarıdan aşağıya doğru, en fazla 2-3 mm kalınlıkta gerçekleştirilir.
Bileşen Miktarları:
- 100 kg but eti
- 2-2,5 kg yoğurt veya 2-3 litre süt
- 2-2,5 kg kuru soğan
- 8-10 kg kuyruk yağı
- %1-2 oranında tuz
- %0,1-0,5 oranında karabiber
Kullanım Biçimi
Ağrı Yaprak Döneri ibareli logo ve mahreç işareti, ürünün ambalajı veya kendisi üzerinde yer almalıdır. Bu mümkün değilse, ilgili işaretleme işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulmalıdır.
Coğrafi Sınır ve Ün Bağı
Tüm üretim aşamaları, Ağrı il sınırları içinde gerçekleştirilmelidir. Ağrı'nın mutfak kültürü ve ekonomisinde önemli yer tutan bu ürünün coğrafi sınırla ün bağı bulunduğu belirtilmiştir.
Denetim Süreci
Denetimler, Ağrı İl Özel İdaresi koordinasyonunda, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile İl Ticaret Müdürlüğü'nden birer uzman kişinin katılımıyla oluşan en az 3 kişilik heyet tarafından gerçekleştirilir. Denetimler yılda en az bir kez yapılır, ayrıca şikâyet ve gerekli durumlarda her zaman gerçekleştirilebilir.
Denetim Kriterleri:
- Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu
- Etin yaprak şeklinde kesimi ve terbiye işlemlerine uygunluk
- "Ağrı Yaprak Döneri" ibaresi, logosu ve mahreç işareti ambleminin doğru kullanımı
Tescil sürecine ilişkin raporlar, Ağrı İl Özel İdaresi tarafından her yıl Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulacaktır.
