ABONE OLHazımsızlık karnın üst bölgesine yerleşmiş olan şişkinlik, ağrı, geğirme ve gaz çıkartma gibi rahatsızlıklarla birlikte giden bir şikyetler bütünüdür. Halk arasında 'hazımsızlık' diye adlandırılan bu durumun tıbbi adı 'dispepsi'dir ve önemli hastalıkların belirtisi olma ihtimali yüksektir.
Hazımsızlık yani dispepsi, sık görüldüğü için kişiler tarafından pek de önemsenmez. Dispepsi kendi başına bir hastalık olmaktan çok, genellikle reflü, ülser veya safra kesesi hastalığı veya benzer başka hastalıklar gibi altta yatan bir sorunun dış belirtisidir ve önemsenmesi gereken bir durumdur.
Aşırı alkol kullanımı, mideyi tahriş edebilen (aspirin gibi) ilaçlar, sindirim kanalında ülser gibi bozukluklar ve endişe hali ya da depresyon gibi duygusal sorunlar dispepsi riskini artıran faktörlerdir.
Hazımsızlığın Nedenleri Nelerdir
- Ülser
- Reflü (asitli mide içeriğinin yemek borusuna geçmesi)
- Mide hastalıkları (gastritten, ciddi hastalıklara kadar her türlü mide hastalığı)
- Gastroparezi (midenin normal boşalmaması durumu; şeker hastalarında sıktır)
- Mide enfeksiyonları
- İritabl bağırsak sendromu
- Kronik pankreatit
- Tiroid hastalığı
- Hamilelik
- Diğer sindirim sistemi hastalıkları
- Aspirin ve birçok başka ağrı kesici
- Östrojen hormonu ve doğum kontrol hapları
- Kortizon
- Bazı antibiyotikler
- Bazı tiroid ilaçları gibi çeşitli ilaçlar
- Bir oturuşta çok fazla yemek, çok hızlı yemek, çok yağlı yemek veya stresli koşullarda yemek yemek
- Fazla alkol alımı
- Sigara
- Stres ve yorgunluk
- Mide asidi fazlalığı
- Yemek yerken aşırı hava yutulması dispepsiye genellikle eşlik eden geğirme ve şişkinlik belirtilerini artırabilir.
Hazımsızlığı ne geçirir
Hazımsızlığı hafifletmek için ipuçları
- Yemekleri çiğnerken ağzınız açık olmasın veya konuşmayın, hızlı yemeyin. Çünkü bunlar yemek yerken çok fazla hava yutmanıza ve dispepsinin fazlalaşmasına neden olabilir.
- Bir oturuşta çok fazla yemek yemeyin.
- İçecekleri yemek sırasında değil, yemekten sonra için.
- Gece geç vakit yemek yemeyin.
- Baharatlı yemeklerden kaçının.
- Turunçgiller ve domates gibi yüksek miktarda asit içeren gıdaları yemeyin.
- Sigarayı bırakın.
- Alkollü içeceklerden uzak durun.
- Kafeinli ve gazlı içecekler tüketmeyin.
- Karnınızı sıkan dar giysilerden kaçının. Bunlar mideye baskı yaparak içindekilerin yemek borusuna geçmesine neden olur.
- Dolu mideyle egzersiz yapmayın. Yemekten önce veya yemekten en az bir saat sonra egzersiz yapın.
- Yedikten hemen sonra yatmayın.
- Son yediğiniz ana yemekle yatma saatiniz arasında en az iki-üç saat olsun.
- Yatağın başucu ayakucundan en az 15 cm yüksekte olsun (yüksek yastık değil, yatağın başucunu altına kitap gibi bir şeyler koyarak yükseltmek veya özel reflü yastıkları). Böylece yatarken yediklerinizin yemek borusu yerine, bağırsaklara doğru akışı sağlanır.
Hazımsızlık için ne yapmalı
Tedavi altta yatan nedene bağlı
Dispepsi şikyetleriniz varsa daha ciddi bir durumun varlığını ekarte etmek için mutlaka doktorunuza gidin. Dispepsi bir hastalıktan çok, bir seri şikyetler olduğundan, tedavisi genellikle altta yatan nedene bağlıdır. Doktorunuz şikyetlerinizin cinsi ve süresini göz önüne alarak bazı tetkik ve tahlilleri isteyip, size şikyetlerinize neden olan sebebin tedavisi konusunda yardımcı olacaktır.
Dispepsi şikyetlerinin çoğu kez birkaç saat içinde kendiliğinden düzelir ve çoğu hasta doktora başvurmaz. Özellikle 40 yaşın üstündeki dispepsi yakınmalarının mutlaka ciddiye alınması gerekir. Doktorunuzun yaptığı araştırmalar sonucunda altında yatan başka bir rahatsızlık veya hastalık bulunmazsa, aşağıdaki öneriler dispepsi şikyetlerinin giderilmesinde size yardımcı olabilir. Dispepsiye yol açan besinlerden ve durumlardan kaçınmak, onu tedavi etmenin en iyi yollarıdır.
Kalp krizi de olabilir.
Bu önlemlerle dispepside düzelme olmadığında, doktorunuz semptomları hafifletmek için size ilaç yazabilir. Dispepsiye neden olan yemekleri saptamak için bir yemek günlüğü tutulması da çok faydalı olacaktır, insanlar yazdıklarını sonradan incelerken bir anda yedikleri sırada fark etmedikleri önemli ipuçlarını görebiliyorlar.
Bazen kalp krizleri de dispepsiyi taklit eden belirtilere neden olabilirler. Bu tip şikyetler sizde hiç yokken, birdenbire başladıysa ve bu durum sizin için olağan dışı ise ve hele ilaveten nefes darlığı, terleme veya çene, boyun veya kol gibi yerlere yayılan ağrı ile birlikte ise tıbbi yardım istenmelidir, bu hazımsızlıktır geçer diye beklenmemelidir.
