Bronşektazi

Bronşektazi Nedir? Bronşektazi bir yada daha fazla bronşun, anormal kalıcı genişlemesidir. Bu hastalıkta bronş duvarlarının kas ve elastik yapısında harabiyet oluşur.

İlk kez 1819 yılında Laennce isimli araştırıcı tarafından tarif edilmiştir. Gelişmiş ülkelerde bronşektazi hastalığı oranında azalmalar olmuştur. Boğmaca kabakulak aşılamaları, tüberküloz (verem) hastalığında azalma, enfeksiyon hastalıklarında antibiyotik tedavilerinin uygulanması bu hastalığın azalmasını sağlamıştır.

Bronşektazi çoğunlukla çocuklukta geçirilen nekrotizan akciğer enfeksiyonları sonucu ortaya çıkmaktadır. Nadiren doğumsal gelişimsel anomali, kalıtsal metabolik olaylar, immün yetmezlik sonucu ortaya çıkabilir.(kistik fibrozis hast, antitripsin eksikliği vb.)

BELİRTİLER

En sık görülen şikâyet öksürüktür. Mükoprülan nitelikte bol balgam çıkarma yakınmaları mevcuttur. Özellikle sabahları çıkarılan balgam bazen yeşil renkli ve kötü kokulu olabilir. Yaygın hastalıkta 500 ml. kadar balgam çıkarma görülür.

Hemoptizi (kan tükürme) sık görülen şikâyetlerdendir. Bazen ciddi miktarda kanamalar olabilir. Hastalık yaygın ise nefes darlığı şikâyeti de görülebilir.

Ateş, halsizlik, iştahsızlık, kilo kaybı görülebilir. Hastalığın bulunduğu akciğer bölümlerinde pnömoni (zatürre) ve plövrezi (zatülcenp) ortaya çıkabilir.

TANI

Hastanın yakınmaları değerlendirilir, radyolojik tanı yöntemleri (bilgisayarlı tomografi) yardımcı olur. Balgam incelemeleri de yapılmalıdır, antibiyotik seçiminde yardımcı olur.

PROGNOZ

Geçmişte hemoptizi, enfeksiyon, kalp yetmezlikleri nedeni ile ölümler ortaya çıkmakta idi. Günümüzde ise düzenli antibiyotik kullanımı bazı hastalar için cerrahi girişimler hayat kurtarıcıdır.

TEDAVİ

Tedavinin amacı şikâyetleri kontrol etmek, hastalığın ilerlemesini önlemedir. Enfeksiyonların kontrol altına alınmasında en önemli rolü antibiyotikler alır. Sekresyonların temizlenmesi için değişik pozisyonlarda drenajın sağlanması önemlidir.

Eğer bronş darlığı problemi mevcut ise bronşları genişletici ilaçlar yardımcı olur. Bazı hastalarda ise bu hastalığın nedenini araştırmak için bronkoskopi yapılabilir.(yabancı cisim, bronş içi tümörler, enfeksiyonlar vb.) Bazen de kanamalar sık tekrar ediyorsa o akciğer bölümü ameliyat ile çıkartılır.

KOMPLİKASYONLAR

En sık raslanan pnömoni (zatürre), ampiyem (cerahatlı zatürcen) ve pnömotoraks(akciğerin zarları arasında hava toplanması )dır.

Bazı hastalarda hayatı tehdit eden cerrahi girişim gerektiren kanamalar ortaya çıkabilir. Günümüzde kanamalı hastalar için akciğer damarlarına girişimsel radyolojik müdahaleler yapılabilir. Yaygın hastalıkta kalp yetmezlikleri ortaya çıkabilir.

KORUNMA

Kızamık, boğmaca, grip aşılamaları önemlidir. Bakteriyel akciğer enfeksiyonlarında düzenli, uygun antibiyotik tedavilerinin yapılması bronşektazi oluşumunu engeller.

HAZIRLAYAN; Dr. Emel ÇAĞLAR

KAYNAKLAR
Iseman MD. Bronchiectasis. In: Murray and Nadel's Textbook of Respiratory Medicine. Vol 1,4th ed. New York: Elsevier Saunders, 2005 1252–76 Pasteur MC, Helliwell SM, Houghton SJ, et al. An investigation into causative fastors in patients with bronchiectasis. Am J Respir Crit Care med 2000;162:1277–84 Reiff DB, Wells AU, Carr DH, et al. CT finding in bronchiectasis: Limited value in distinguishing between idipathic and specific types. AJR Am J Roentgenol 1995;165:261–7 Trucksis M, Swartz MN: bronchiectasis: A current view. Curr Clin Top Infect Dis 1991; 11 170–205 Corterton JW. The etiology and persistence of cryptic bacterial infections: A hypotesis, Rev Infect D 1984;6:608-16, Yankaskas JR, Marchall BC, Sufian B, et al. Cystic fibrosis adutlt care: Consensus Conference report. Chest 2004; 125:1–39 Afzelius BA. Immotile cilia syndrome: Past present, and porspects fort he future. Thorax 1998; 53.894–7 Katsuhara K, Kawamoto, S Wakbayashi T. Situs inversus totalis and Kartegener's syndrome in Japanese population. Chest 1972;61: 56–9 Woodring JH, Howard RSI, Rehm SR. Congenital tracheobronchiomegaly (Mounier-Kuhn syndrome): A report of 10 cases and review of the literature. J Thorac Imaging 1991; 6:1-10 10)  Foster ME, Foster DR. Bronchiectasis and Marfan'ssydrome. Postrgrad Med J1980;56:718-9
Cordasco E. Clinical features of the yellow nail syndrome. Cleve Clin J Med 1990; 57:472–6