Ameliyatlar Sonrası Oluşabilen Nörolojik Problemler

Cerrahi girişimler sonrası

Beyin iskemisi Aterom parçası Pıhtı Yağ ve hava Embolisi Kafaiçi kanama Enfeksiyon Tromboz  ve bunların sonucunda nörolojik problemler görülebilir.  

1- Kalp Cerrahisinin Komplikasyonları

Kalp kateterizasyonundan sonra %1, koroner bypass sonrası %5 oranında büyük beyin damarlarında pıhtı ve buna bağlı olarak inme oluşabilir. İleri yaş, öncesinde var olan diabetes mellitus, yüksek tansiyon ve beyin damar hastalıkları  bu riski artırabilir.

Plakların saptanması ve serebral emboli riskinin azaltılması açısından, koroner bypass uygulanacak hastalarda, operasyon öncesi, transözofagial ekokardiografi yapılabilir.

Cerrahi girişim sonrası beynin oksijensiz kalması veya metabolik bozukluklar nedniyle epilepsi (sara) nöbetleri de görülebilir.

2- Karaciğer Transplantasyonu

Beynin oksijensiz kalması, beyin damar hastalığı ve kullanılan immunosupresif tedavilere bağlı olarak nörolojik komplikasyonlar gelişebilir. Sara nöbetleri, enfeksiyon, beyin kanamaları görülebilir.

3- Beyin Cerrahisinin Komplikasyonları

Ciddi enfeksiyonlar görülebilir. Bakteriyel menenjit (beyin zarı iltihabı) ve şant enfeksiyonu en sık görülen şeklidir. Çoğu cerrahi sonrası erken dönemde (10-28 gün) ortaya çıkar. Ateş ve bilinç seviyesinde beklenen düzelmede gecikme olması durumunda menenjitten şüphelenilir.

Menenjitten şüphe edilen her hastaya BOS (beyin omurilik sıvısı) incelemesi yapılmalıdır.

Genellikle cerrahi sonrası ilk hafta içinde gelişir. Olguların yarısı cerrahi sonrası ilk 2 gün içinde gelişir. Başlangıç sinsi olabilir. Olguların çoğunda ateş vardır. Altta yatan nörolojik hastalığa ait belirti ve bulgulardan ayırmak zordur.

Beyin boşluğuna yerleştirilen kateterin tıkanması BOS akımını bozarak hidrosefaliye neden olabilir.

Bu komplikasyonların önlenmesi için, temiz bir operasyon ortamı, operasyon bölgesinin yeterli hazırlanması ve uygun cerrahi teknik gereklidir.

Beyin cerrahisi operasyonlarından sonra erken veya geç dönemde epileptik nöbetler ortaya çıkabilir.

4- Ortopedik Cerrahinin Nörolojik komplikasyonları  

a) Yağ Embolisi;

Uzun kemik kırıklarından sonra 2-3 gün içinde ortaya çıkar. Başlıca solunum bozukluğu ve koma ile seyreder. Nabızda ve solunum sayısında artış, ateş, konjoktivada ve boyunda peteşial kanamalar olabilir. Nörolojik olarak bilinç bozukluğu ve nöbetler görülebilir. Korunmada kırıkların acilen sabitlenmesi gerekir. Tedavide sterodler yararlı olabilir.

b) Periferik sinir yaralanmaları

Periferik sinir yaralanmaları, erken dönemde, kırık, hastanın taşınması ve kırığın redüksiyonu sırasında olabilir. Geç dönemde ise deformitelere bağlı olarak gelişebilir. Erken dönemde hasarların çoğu gerilmeye bağlıdır ve %70'i 3 hafta içinde geçer. Geç dönemde ortaya çıkanlar, bası, kemik fragman veya osteofit sürtünmesi veya gerilmeye bağlıdır. En sık görülen yaralanmalar aşağıda sıralanmaktadır;

Omuz kırıkları: N.Axillaris : omuzda güçsüzlük ve düzleşme Humerus kırıkları:N.Radialis: düşük el Medial epikondil kırıkları:N.ulnaris : el kaslarında erime, pençe el Radius başı kırıkları:Posterior  İnterosseus sinir önkol ekstensör kaslarda erime Kalça –asetabulum kırığı N.Sciaticus : bacak kaslarında erime güçsüzlük, duyu kaybı Fibula başı kırığı: N.Peronealis : düşük ayak  görülebilir.  

HAZIRLAYAN; Uzm. Dr.Nevin Gürgör

KAYNAK : Neurology in Clinical Practice