Malatya'da zirai don nedeniyle verim alınamayan alanlara dut bahçeleri kuruluyor

Malatya - ORHAN YOLDAŞ - Malatya'da, "don çukuru" diye adlandırılan, kayısıdan ekonomik verim alınamayan tarım arazilerine, Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün hibe desteğiyle dona dayanıklı olduğu için dut bahçeleri kuruluyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünün desteğiyle 2018 yılında kentin 9 ilçesinden 75 üreticiye şıralık, kurutmalık ve karadut çeşitlerinden 3 bin 109 dut fidanı verildi.

Proje kapsamında dikilen dutların 5 yıl boyunca takibi ile üretim aşamasındaki problemlerin çözümü konusunda çalışma yapıldı.

Bu yıl ise Arguvan ilçesinde 4 üreticiye 100 dekar alanda Bakanlığın yüzde 75 hibe desteğiyle kapama dut bahçesi kuruldu.

İl Tarım ve Orman Müdürü Tahir Macit, AA muhabirine, kentte kayısı, kiraz, elma gibi meyvelerin yanında dut üretimimin de yapıldığını söyledi.

Geçmişte kentte ipekböcekçiliği amacıyla dut yetiştirildiğini hatırlatan Macit, daha sonra meyvesinin gıda amaçlı tüketildiğini aktardı.

Kentteki dutun hem geleneksel yöntemlerle hem de sanayideki tesislerde işlenerek çeşitli ürünlere dönüştürüldüğünü anlatan Macit, "Malatya, Türkiye'de önemli pekmez üreticilerinden biri. Sanayide teknoloji kullanılarak üretilen pekmezimiz var. Kentin ekonomisi kayısıya dayalı. Biz iklime dayalı riskleri azaltmak, ürün çeşitliliğini arttırmak amacıyla çeşitli ürünler yetiştiriyoruz. Kayısının yetişmediği don çukuru olan alanlara farklı türden meyve ve diğer tarım ürünlerini deniyoruz." diye konuştu.

İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik

"Don çukuru" diye tabir ettikleri ve kayısının ekonomik veriminin bulunmadığı alanlara dut fidanı ekimi yapılması için çiftçilere destek verdiklerini aktaran Macit, şöyle devam etti:

"3-5 yılda bir zirai don meydana geliyor. Bazı bölgelerimizde 3 yıl don oluyor, 1 yıl kayısı tutuyor ve ekonomik verim sağlanamıyor. Biz de ilkbahar geç donlarından etkilenmeyen ürünlere yöneldik. Dut her yıl düzenli meyve veren, hasadı birkaç kez yapılan ürün. Dut ağustos ayına kadar meyve vermeye devam eder. "

2020 yılında 44 ülkeye, 5 milyon dolarlık kuru dut ihracı yapıldı

Dut ve dut ürünlerinin yurt dışına satıldığına da dikkati çeken Macit, "Kentten 2020 yılında 44 ülkeye 5 milyon dolarlık kuru dut ihracı yapıldı. Kentte üretilen dut yeterli gelmiyor. İhracatçılarımız civar illerden de üretilen dutları hem sanayide işliyor hem de ihraç ediyor. Dut ihracatında Malatya önemli merkez. İhracat arttıkça, çiftçiler para kazandıkça atıl arazilerde dut bahçeleri kurmaya devam edeceğiz. Dut toprak seçiciliği bulunmayan kanaatkar bir bitki, zirai ilaç atılmıyor. Kentte yaygın bir hastalığı ve zararlısı yok." dedi.

Karlı olursa tamamen kuru dut üreteceğim

Proje Koordinatörü Ziraat Mühendisi Badin Kılıç ise Arguvan ilçesine bağlı Karababa köyünde 50 dekara, ilçe genelinde ise toplamda 100 dekara dut fidanı dikiminin yapıldığını söyledi.

Çiftçi Mehmet Emin Karaaslan da geçmiş yıllarda arazisine arpa ve buğday ektiğini ve randıman alamadığını belirtti.

İl Tarım ve Orman Müdürlüğünde yaptığı görüşmeler neticesinde dut ekmeye karar verdiğini aktaran Karaaslan, "İlk ürünlerden pekmez üretmeyi, daha sonra da kuru dut yapmayı planlıyorum. Kuru dut daha karlı olursa tamamen kuru dut üreteceğim." ifadesini kullandı.