ABONE OLBaş dönmesi bir diğer adıyla Vertigo, kişinin yaşam kalitesini alt üst edebiliyor, hayatı çekilmez hale getirebiliyor. Hasta, kendisi veya çevresindeki tüm nesneler dönüp duruyormuş gibi hissediyor. Kimi zaman öyle şiddetli oluyor ki dönme, kendini bir anda acil serviste dahi bulabiliyor. Vertigo sanılanın aksine bir hastalık değil, hastalık belirtisi.
Toplumda çok sık görülen ve hastaların sıklıkla "Acaba beyin kanaması mı oldum?", "Kafamın içinde bir tümör mü var?" gibi endişelere kapılmasına neden olan vertigo, baş dönmesi anlamına geliyor. "Bana vertigo tanısı kondu" ifadesi ise gerçeği yansıtmıyor.
Vertigo yani baş dönmesinin bir hastalık değil, çoğunlukla iç kulağı etkilemekte olan hastalıkların veya durumların bir belirtisidir. Bu nedenle altta yatan sebebin mutlaka araştırılması gerekir. İç kulaktan kaynaklanan bir baş dönmesi durumunda bilinç kaybı beklenmez. Baş dönmesi veya denge bozukluğu hissi olan bireyde bilinç kaybı, göz kararması da olmaktaysa veya çevresindekilerce fark edilmişse nörolojik veya metabolik (kan şekerinin düşmesi) gibi durumlar akla gelmelidir.
Vertigo'nun Nedenleri
Pozisyon ile gelişen baş dönmesi
İyi karakterli, zaman zaman gelip geçici, belli pozisyonlarda ortaya çıkan ve birkaç saniye süren baş dönmesi olarak tanımlanıyor. Tedavisi özgün manevralar ile yapılıyor.
Bu manevrayı takip eden gün kontrole çağırdığımız hastalarımızın iyileşme oranı yüzde 92 seviyesinde olup bir hafta sonraki kontrolde iyileşme oranı yüzde 98'e ulaşıyor. Manevra sonrasında da genellikle baş dönmesine yönelik ilaç kullanmayı tercih etmiyoruz. Hastanın manevra sonrasında başının hafif yükseltilmesi, hastalık belirlenen tarafa dönerek bir hafta yatılmaması da önemli.
Migrene bağlı baş dönmesi
Migren toplumumuzda sık görülen bir hastalık. Bu gruba giren hastaların pek çoğunda çok uzun süreler standart ilacın verilmiş ve fayda sağlamamıştır. Tarafımızdan hastanın uygulayabilirliği düşünülerek hazırlanmış olan migrenliler için yemek listesi önerisi tedavide başarının artmasında katkı sağlamaktadır. Çeşitli ilaçları da ek olarak kullanmaktayız.
Meniere Hastalığı
Vertigo beraberinde kulak uğultusu, çınlaması, kulakta basınç hissi ve işitme kaybı atakları ile belirginleşiyor. Ataklar tekrarladıkça işitme kaybı kalıcı hale dönüşüyor.
Tıbbi tedavinin başarısız olması halinde kulak içi enjeksiyonlar ve nadir olarak da cerrahi tedavi yöntemleri uygulanıyor. Hastalığın erken teşhis edilmesi, yaşam konforu, işitmenin korunması ve işgücü kaybının önlenmesi açısından büyük önem taşıyor.
Denge siniri iltihaplanması
Nezle ve grip gibi viral enfeksiyonları takip eden ilk 10 günlük süreçte işitme kaybı olmaksızın görülen şiddetli baş dönmesi durumu. Genellikle yatırılarak tedavi gerektirse de ilk günler içinde belirgin yakınma azalması hissediliyor, takip eden haftalarda fiziksel egzersiz ve ileri teknolojik yöntemlerle fonksiyonel düzelme sağlanıyor.
İç kulak kanallarında açıklık olması
Bu grup hastalar hızlı asansörlerde, ıkınma ile, yüksek gürültülü ortamda baş dönmesinden yakınıyor. Hastalığın erken tanısı büyük önem taşıyor zira hızlı işitme kaybı gelişebiliyor.
Tıbbi ve cerrahi tedavi hızla gelişiyor
İleri tarihlerde gelişmelerin eklenmesi etkin izleme profilini de ortaya koyar. Kayıtların eksiksiz yapılması, tekrar tekrar dönüp bakılması, gözden kaçabilecek bulguların yakalanmasını sağlar. Aksi halde kayıtsız yöntem, gören hekimin bilgisi ve tecrübesine sınırlı olup meslektaşlar arasında danışma ve tartışma olanağından mahrum bırakır. Vertigoya neden olan hastalıkların tıbbi ve cerrahi tedavisi artarak devam etmektedir.
Prof. Dr. Haluk Özkarakaş
Acıbadem Kadıköy Hastanesi
Kulak Burun ve Boğaz Hastalıkları Uzmanı
