ABONE OLAWACS
Awacs Havadan Erken Uyarı ve Kontrol (AEW & C) sistemi. AEW & C de "(AWACS) terimleri" Havadan Erken Uyarı "(AEW) ve" Havadan Uyarı ve Kontrol Sistemi olarak bilinir. Awacslar bugün dünyanın önde gelen hava muharebe komuta ve kontrol uçaklarıdır.Hava uyarı ve Kontrol Sistemi (AWACS) gerçek zamanlı ve uzun hedef tespit, teşhis ve takibi sağlar.
Bilgisayarlı, NADGE (otomatik coğrafi sistem) sistemine göre çalışan, yerdeki sabit radarların yaptığı ihbar, önleme ve seyrüsefer görevlerini yapabilen, en ileri teknolojiye sahip radarlı uçak. Diğer bir ifadeyle havada uçan radardır. Yüksek irtifada, yüzlerce kilometre uzaklıktaki dost ve düşman uçaklarını ayırt edebilir. Uçakta hem uçuş personeli, hem de radar personeli birlikte görev yapmaktadırlar. Havada yakıt ikmali yaparak gerektiğinde 24 saat esasına göre görev yapabilirler. Havada uçuş halinde olduğu için “tabi eko” tesirleri yoktur. Bu da radar operatörünün, iz ve hedef tespiti yapmasını sağlar ve teşhisi net, sıhhatli ve süratlidir. Kontrol subayının da rahat önleme yapması kolaylaşır.
Awacs uçaklarının pek çok teknik faydalarına mukabil, pahalı olması ve savaş esnasında korunması için avcı uçağı tahsisini gerektirmesi, belli başlı mahzuru olarak belirtilebilir. Körfez Savaşında, iki hava indirme ikaz ve kontrol sistemi ( AWACS ) uçakları, Hava Kuvvetlerinin E-3 ve Donanmanın E-2 C HAWK e işbirliğinde önemli bir rol oynadı. Bir E-3 ve radar sistemi bir defada 2000 kadar uçağın yerlerini, yüksekliklerini, süratlerini göstererek takip edebilmekte ve 20 kadar bilgisayara aktarabilmektedir. Bütün Amerikan uçaklarında taşınan ve kodlanmış bir sinyal gönderen bir elektronik sistem vasıtasıyla bir uçağın dost veya düşman olduğu belirlenebilmektedir.
Bu uçakların haberleşme telsiz sistemi, düşman uçaklarındaki telsiz sistemleri tarafından algılanamayacak tek bir kanal üzerinden yayın yapar. Haberleşme yayın sistemi hızlı bir şekilde yer değiştirdiği için, yapılan yayının, düşmanın bozucu radyo yayınları tarafından karıştırılabilmesi de çok zordur. Bir düşman uçağı belirlendiği zaman kontrolör, muharebe uçaklarını karıştırma geçirmez bir telsiz ile ikaz etmektedir. Donanmanın F-14 uçaklarının, bir AWACS bilgisayarının, F-4 radar bilgisayarı ile doğrudan konuşma sağlayan bir seri bağlantısına sahiptirler. Düşman uçaklarının yeri direkt olarak Pilot elektronik ekranında gözükmektedir. Telsiz dinleme uçakları, casus uydular ve radar keşif teçhizatı ile elde edilmiş kara hedefleri verileri de keza bir AWACS vasıtasıyla taarruz uçağına aktarılabilmektedir. Özetle AWACS, Körfez Savaşında hayati hava kontrol görevleri ifa etmiştir.
