ABONE OLilçe merkezinin güneyinde bulunan höyük, buranın eski bir yerleşim merkezi olduğu izlenimini vermektedir. Ancak Taşlıçay’ın tarihine ilişkin yeterli bilgi yoktur. Aşağı Toklu, çöğürlü, Tanrıverdi köylerinde küçük çapta kaleler varsa da tahrip edildikleri gibi, tarihi kaynaklarda adları geçmemektedir.
Taşlıçay’ın en eski tarihe sahip yeri, Taşteker (üçkilise) dir. Taşlıçay Diyadin arasında Murat nehrinin güney kıyısındaki bu köyün tepesinde Urartuların Güneş tapınağı vardı. Buraya, XIX. yüzyıl Osmanlı - Rus savaşlarında Ruslar tarafından yerleştirilen Ermeniler de bir manastır yapmışlardı. Nuh’un mezarının da burada olduğuna ilişkin bir söylenti vardır. Urartulardan sonra ilçe toprakları Sakaş, Karduk ve Arsaklı Türklerinin, Romalıların, Sasanilerin kontrolünde kaldı. 750’den itibaren Abbasilerin egemenliğine giren bölge, içte bağımsız idarilerce, dıştan Abbasilere bağlı yönetildi. Murat vadisindeki yol güzergahında bulunan ilçe torakları, birçok kavmin ve Türk akıncılarının geçiş yolu oldu. 1064’te Selçuklu Türklerinin eline geçti, 1071 Malazgirt Zaferinden sonra Selçuklu Devletinin sınırları içinde kaldı. 1243 Kösedağ Savaşından sonra ilhanlıların, bunların da Anadolu’dan çekilmesiyle; Celayirlilerin, Timur’un, Karakoyunlu ve Akkoyunlu Türkmen devletlerinin yönetimine girdi. 1502-1514 yılları arasında Safevilerin eline geçti.
çaldıran Zaferi (1514) ile birlikte Osmanlı topraklarına katıldı. iran Safevilerinin sınır tecavüzleri sonucunda 1578’te tekrar geri alındı. 1585 tarihli Osmanlı Mufassal Tapu defterinde gösterilen şelve Sancağının dört nahiyesinden biri Kumluca’dır. Taşlıçay, 1828-1829, 1854-1856, 1877-1878 Osmanlı Rus savaşlarında Rus işgaline uğradı. 1885’te asayiş karakolu kuruldu. 1892’de bucak merkezi oldu. Birinci Dünya Harbinde yeniden Rus işgaline uğrayan ilçe, 1917’de Rusların geri çekilmesiyle Ermeni zulmüne maruz kaldı. önceleri Diyadin’e bağlı Aşağı Taşlıçay adıyla bir bucak olarak yönetilirken 4.3.1954 tarih ve 6324 sayılı kanunla ilçe yapıldı.
