Ağrı'daki Doğal Güzellikler

BALIK GÖLÜ
Ağrı'nın kuzeyinde, Kars sınırındaki Sinek yaylasında alabalığı ile ünlü bir lav setti gölüdür. Gölün suyu tatlı ve temizdir. Sazan balığı ve ünlü kırmızı pullu (kızıl alabalık) alabalığı vardır. Gölün çevresindeki buz gibi kaynaklar, Anadolu'nun en güzel sularıdır. Göl, doğal bir güzelliğe ve sade bir manzaraya sahiptir.Deniz seviyesinden 2241 m. yükseklikte bulunan Balık gölü, yurdumuzun en fazla yüksekte oluşmuş gölüdür. Alanı 34 km2. olup, derinliği 100 m.yi aşmaktadır.Gölün güney kıyısında plaj sitesi ve turistik tesisler vardır. Balık gölüne kısa yol, Taşlıçay üzerinden çıkan 26 km.lik yoldur. Bu yolu, 60 km.lik Doğubayazıt yolu tamamlar.

METEOR ÇUKURU
Doğubayazıt'ın 35 km. doğusunda. Küçük Ağrı' dağının eteğinin bittiği yerdedir, İran sınırına 2 km uzakta, Gürbulak sınır kapısı ile Sarıçavuş köyü arasındadır. 1892 yılında gökten düştüğü sanılan büyük bir parçanın meydana getirdiği çukur, dünyada büyüklük ve derinlik itibariyle Alaka’dakinden sonra ikinci büyük meteor çukuru budur. Genişliği 35 m., derinliği 60 m. dir. Toprağa gömülü göktaşının üzeri iç duvarlardan çöken toprak tabakalarıyla örtülüdür.

NUH'UN GEMİSİ
Ağrı dağının güney karşısındaki 'Şürbahar (Telçeker) ile Üzengili (Meşar) köyleri arasında doğal bir anıttır. Aslında bu anıt, gemi biçimli bir şekil (siluet) dir. Türkiye - İran Transit yoluna 3,5 km. mesafededir.Nuh Tufanı sonucunda karaya oturan geminin bufada kaldığı öne sürülmektedir. 1983 yılından iti­baren kutsal geminin kalıntılarım burada arama çalışmaları hızlanmıştır.

KAPLICALAR
Dambat Çermiği ve Maden Suyu
Ağrı'ya 5 km. uzaklıktaki Yolluyazı (Dambat) köyünde. Murat nehri'nin kıyısındadır. Yerden fışkıran su kükürtlüdür ve kaynak her yıl yer değiş­tirmektedir. Ayrıca kapalı bir yerde kalınca zehirleme yaptığından sabit bir havuz içine alınmamıştır. Yara, çıban, sivilce gibi deri hastalıkları ve romatizma için şifalıdır.

Diyadin Kaplıcaları
Diyadin îlçesi'nin 5 km. güneyindedir. Köprü, Yılanlı ve Davut çermikleri adlarını alan üç sıcak kaynaktan oluşur. Kaplıcalar birbirlerine uzaktırlar. Davut ve Köprü çermiklerinin suları birbirine ben­zer. İçlerinde bikarbonat, kalsiyum, kükürt, hidrojen, sülfür ve karbondioksit bulunur. Yılanlı ve Davut çermiklerinin sularında az miktarda magnezyum var­dır. Her üç çermikten deri hastalıkları ile enfeksiyonlara bağlı romatizmal hastalıklarda yararlanılır.

Yılanlı Çermiği
Diğer kaplıcaların ortasında, merkezî bir yerdedir. En şifalı olduğu bilindiğinden, modern bir bina içine alınmıştır. Çermik tepesinin dibinde. Murat nehrinin kıyısındadır. Suyu alttan kaynar ve serindir; sıcaklığı 370'yi geçmez. Yıllar önce kaynağında yılan görüldüğü için "Yılanlı" adı verilmiştir.Buradaki binanın üstü ötekiler gibi açık değil, çatılıdır. Bina üç bölümden meydana gelmiştir. Ha­vuzda biriken fazla sular Murat'a akıtılır.Suyun yapısında; kalsiyum, bikarbonat, sülfür, karbondioksit olduğundan radyoaktivite etkisi faz­ladır. Romatizmaya, cilt, sinir, kadın ve iç has­talıklarına iyi gelir.

Davut Çermiği
Merkez kaplıca tesislerine 300 m. uzaktadır. Davut köyüne yakın ve bu köyden gelen suyun kenarında olduğu için "Davut çermiği" adını almıştır. Soyun kaynağı havuz, havuz da bina içerisine alınmıştır. Üst kısmı açık olan bina, kadın ve erkekler için ikiye ayrılmıştır. Havuzda biriken ve kirlenen su, bir kanalla dışarı akıtılır.Su bol minerallidir.Sıcaklığı 35° - 60° arasındadır. Kapalı ve sulu yaralara, mide hastalıklarına, romatizmaya şifa verir.

Köprü Çermiği
Merkezî kaplıca tesislerinin 500 m. kuzey batısındadır. Yılanlı ve Davut çermiklerine göre en sert araziye sahip olan burasıdır. Bunun sebebi, çok sayıdaki kaynaktan çıkan suların hava ile temasageçmesi sonucunda yapısındaki kireç, kükürt ve benzeri maddelerin taşlaşarak üst üste birikmesidir. Köprü çermiği su sıcaklığı en fazla olanıdır. Su 30 m. açıkta aktıktan sonra bina içine alınmıştır. Havuz ve binası Davut çermiğinin aynısıdır. Sudaki mineral oranı fazla ise de içilebilir niteliktedir.Sular traverten oluşturduğu için Peri bacalarını ve Denizli - Pamukkale'yi andırmaktadır.

KUDRET KÖPRÜSÜ
(Murat Nehri Doğal Köprüsü)
Köprü çermiğinin bitişiğindedir. Zaten bu çermi­ğin adı da buradan gelir. Murat nehri buradaki toprak ve kaya yığınını sökemediğinden altını delmiş, açtığı tünelden akmıştır. Dünyada benzeri olmayan bu köprü, 30 m. yükseklik, 30 m. genişliktedir. Aradaki 150 m. boşluktan sonra ikinci doğal köprü yer almaktadır.

MAĞARALAR
Buz Mağarası
Buzluk da denilen Buz mağarası. Küçük Ağrı dağının güney eteğinde. Hallaç koyunun 3 km. kuzey doğusundadır. Meteor çukuru ile aynı lav tüneli sistemi üzerindeki bu mağara doğal bir anıttır.Mağara 100 m. uzunluğunda, 8 m. derinliğinde elips biçimli bir çukurdur, içinde bazalt lavlar, kaya­lar ve bu kayaların üzerinde renk renk görünen temiz buz tabakaları, sarkıt ve dikitler vardır.

Mayaköy Günbuldu Mağaraları
Diyadin'in 15 km. güney batısındaki Günbuldu (Meya/Maya) köyündedir. Dik ve yüksek kayalara oyulmuş mağaralarda kiliseler, ibadet yerleri, kaya mezarı odaları vardır. Burası aynı zamanda eski bir yerleşim yeri, antik kenttir. Değişik inanç ve kültürlerin izleri görülmektedir.

Hamur Mağarası
Hamur İlçesi yakınında. Hamur deresi kıyısındadır. Mağara 100 kişiye alabilecek büyüklüktedir.

HAMUR DERESİ
Murat nehrinin Hamur ile Tutak arasında aktığı Hamur deresi, doğal güzelliklere sahiptir. Suların bazı yerlerde çağlayarak, bazı yerlerde durgun ve vadinin yapısına uygun biçimde kıvrılarak akması, yer yer görülen ağaçlıklar, bostanlar buraya ayrı bir çekicilik kazandırır. Hamur deresi; balık avlama, iyi bir piknik ve dinlenme yeridir.

TENDÜREK DAĞI
Sönmüş, volkanik bir dağdır. Diyadin'in ve kap­lıcaların güney doğusundadır. Dağın üzerinde tandıra benzer sıcak çukurlar olduğundan böyle adlandırıl­mıştır. Doğal güzelliği ve kaynak sularının yanında, üzerinde buram buram duman (buhar) tüten sıcak su gözeleri de vardır. Sıcak ve soğuk kaynak suyu bol­dur. Murat nehrinin ilk çıkış yeri buradır.Tendürek dağının sıcak suları minerallidir. Dağın tepesinde, (içinde su aygırları olduğu söylenen) krater bir göl oluşmuştur. Yazın yayla olarak kullanılır. Havası ve yeşilliği insana ferahlık verir. Av hayvanlarının da olduğu Tendürek'te ilkbaharda çok mantar yetişir.

Sinek ve Aladağ Yaylaları
İlkbahar sonu karlar erimeye başlayınca, yaylalar hayat ve canlılık kazanır. Renk renk çiçekler, göçmen kuşların cıvıltıları ve yemyeşil kırlara yayılan sürüler, doyulmaz bir tabiat güzelliği oluştururlar. Buz gibi kaynak sular, serin ve temiz hava bu yaylalarda hep vardır. Yaylalar yeşilliğim ve tazeliğini ağustos ortalarına kadar korurlar.Yaylaların gidilebilecek her yerine Devletçe yol yapılmıştır.